در مورد استفاده از پوشش توری سایبان و زمینه‌های کاربرد آن تحقیقات و مطالعات متعددی توسط کارشناسان و پژوهشگران عرصه کشاورزی صورت گرفته است. یکی از برجسته‌ترین متخصصین کشور در این زمینه که همواره تحقیقات وسیعی درباره بکارگیری توری سایبان و تاثیر توری شید بر پرورش محصولات کشاورزی داشته، دکتر کاووسی پژوشگر و مدرس عالیرتبه علوم کشاورزی در دانشگاه علوم کشاورزی می‌باشند. شرکت تورینه بافت همواره در بازدیدها و نشست‌های مختلف از مشاوره‌ها و توصیه‌های ایشان در جهت تولید توری سایبان با کیفیت مطلوب و متناسب با اقلیم کشور بهره برده است. در ادامه بخشی از پژوهش‌ها و مطالب گردآوری شده ایشان در زمینه پوشش‌های محافظتی محصولات کشاورزی، در چند قسمت قرار داده می‌شود.

مقدمه

تغییرات اقلیمی و گرم شدن کره زمین موجب بروز ناهنجاریهای مختلف فیزیولوژیکی (توقف رشد، آفتاب‌سوختگی برگ و میوه، کاهش کیفیت و...) در محصولات باغی شده است. گیاهان عالی نسبت به کمیت، کیفیت، جهت و دوره شدت نور واکنش نشان می‌دهند. در گیاهان تعداد زیادی گیرنده طیف نوری شامل کلروفیلها، فیتوکرومها، کریپتوکرومها، فتوتروپینها و... وجود دارند. نور همراه با دیگر عوامل محیطی، گیاهان را به شرایط محیطی سازگار می‌کند. از دهه‌ها قبل تلاشهایی برای دستکاری فیزیولوژی و مورفولوژی گیاهان با استفاده از فیلترهای انتخابی نور، به‌ویژه در شرایط گلخانه در حال انجام است. از پوشش‌های توری به‌منظور دستکاری در رشد و نمو گیاهان در بیرون یا درون گلخانه استفاده می‌شود. این پوششها با ایجاد میکروکلیمای مناسب موجب بهبود شرایط رشد و نمو در گیاهان تحت کشت خواهند شد. برای مثال، طبق بررسی‌های عملی که صورت گرفته کشت انگور زیر پوشش توری شید به رنگهای مشکی، قرمز، سفید و زرد حدود 30 درصد افزایش داشته است. در سیب نیز به‌منظور کاهش خسارتهای فیزیکی و بهبود کمی و کیفی از توری شید استفاده شده است که اثرات آن به شرایط آب و هوایی و رقم بستگی دارد. کمیت و کیفیت انگور تابع آب و هوای منطقه، مکان (شامل ارتفاع از سطح دریا، شیب و...) و تاج بوته است. برخی از عوامل مهم آب و هوای تاج بوته که بر کیفیت میوه تأثیر دارند شامل: دمای غالب در تاج، شدت و کیفیت نور، رطوبت نسبی، سرعت باد و تبخیر هستند؛ البته دو عامل دما و نور از فاکتورهای مهم تأثیرگذار بر کمیت و کیفیت محصول هستند که تحت پوشش تور قابل تعدیل می‌باشند.

نور

در سال های اخير بر اثر تغييرات اقلیمی کره زمین، گرم تر شدن هوا، كاهش بارندگی و خشكسالی‌های ممتد، كاهش رطوبت هوا و وزش بادهای گرم و خشك، یكی از مشكلات عمده در کشاورزی، پدیده آفتاب‌سوختگی است. برای مثال، بروز ناهنجاری آفتاب‌سوختگی انار در مناطق انارخيز کشور که همراه با تركیدگی و دانه سفيدی میوه است. انرژی تشعشعی خورشید تنها منبع انرژی برای زمین به شمار می رود. این انرژی از فاصله 148 میلیون کیلومتری به‌صورت تشعشع به زمین می رسد. طیف امواج نوری که از خورشید به زمین می رسند دارای طول موجهای بین106 تا 1014 سانتی‌متر هستند که در آن ها تنها امواج بین 380 نانومتر (بنفش) تا 760 نانومتر (قرمز) قابل دیدن است و طیف مرئی را تشکیل می‌دهند. 

بخار آب موجود در هوا، گرد و غبار و ابرها مقداری از نور خورشید را جذب، منعکس و پخش می‌کند. اوزون موجود در جو نیز مقداری از نور فرابنفش را که برای انسان و گیاه مضر است، جذب می کند. اثر نور بر گیاهان از سه جنبه زیر حائز اهمیت است: کمیت، کیفیت و مدت تابش.

* قسمت دوم مقاله